گسل شمال تهران دارای حرکت یا نرخ لغزش معنی داری نیست

مکان نیوز - به گزارش خبرگزاری مهر، به نقل از اداره کل نقشه برداری زمینی و بنیادی؛ در پی وقوع زمین لرزه با بزرگای ۳.۹ ریشتری ۲۸ مرداد ماه، سازمان نقشه برداری کشور با استفاده نتایج بدست آمده از سری‌های زمانی و میدان سرعت و استرین شبکه ایستگاه‌های دائمی ژئودینامیک سازمان نقشه‌برداری کشور، نشان می‌دهد که گسل شمال تهران دارای حرکت یا نرخ لغزش معنی داری نیست و تنش رها شده از این زلزله قطعه گسل مشا با بزرگای ۳,۹ ریشتری آن را تحریک نکرده است و تغییری در نرخ لرزه خیزی آن مشاهده نشده است و هم اکنون در مرحله بین لرزهای و قفل شدگی و تجمع تنش قرار دارد که تطابق خوبی با نگاشته‌ای لرزه نگاری نیز دارد.

در ۳۰ هزار سال گذشته ۶ یا ۷ رخداد با بزرگای ۶ و۷,۲ ریشتری روی قسمت غربی گسل شمال تهران رخ داده است و نرخ لغزش ۰,۳ میلیمتر در سال برای آن محاسبه شده است. گسل مشا در ۳۵ کیلومتری شمال شرقی تهران از روستای کلان رد می‌شود، دو گسل مشا و گسل شمال تهران در این روستا به هم می‌رسند و تلاقی می‌کنندو به عنوان "زون اتصال" این دو گسل شناخته می‌شود، میزان تنش قبل از زلزله و آغاز گسیختگی بر روی این قسمت از گسل مشا ۴,۳ مگا پاسگال می‌باشد.در این حالت تنش برشی بر تنش قبل از زلزله غلبه کرده و جابجایی در صفحه گسل رخ داده، صفحه گسلی – گسیختگی و مرز تغییر شکل این قطعه گسل مشا که در ۲۸ مرداد فعال شده پیشتر هم فعالیت داشته و هم در سال ۱۶۶۵ میلادی جابه جا شده و هم در زلزله ۱۸۳۰ میلادی. در سال ۱۶۶۵ یک زلزله به بزرگای ۶ تا ۷ ریشتر اتفاق افتاده و در سال ۱۸۳۰ با بزرگای ۷ ریشتری بوده است. یک زلزله با بزرگای ۵ ریشتری هم در سال ۱۹۳۰ اتفاق افتاده که روی همین قطعه گسل مشا بوده است. در اردیبهشت ۹۹ نیز زمین لرزه‌ای با بزرگای ۵,۱ در این قطعه رخ داده است.

نمایش حرکات پوسته زمین با استفاده از شبکه ایستگاه‌های دائمی

مکان نیوز - ایرنا- سازمان نقشه‌برداری کشور، نسخه اولیه وب سایت نمایش آخرین پردازش‌های مربوط به شبکه ایستگاه‌های دائمی ژئودینامیک IPGN را تهیه کرده است. در این وب سایت ضمن معرفی چارچوب مرجع مختصات ملی IRGD۲۰۱۰ مورد استفاده در کشور، امکان انتقال مختصات نقاط اندازه‌گیری شده توسط کاربران به آن نیز فراهم شده و در آینده هم امکانات بیشتری به آن افزوده خواهد شد.

حمیدرضا نانکلی، رییس اداره ژئودزی و ژئودینامیک سازمان نقشه‌برداری کشور در یادداشتی نوشت:‌ در ده سال گذشته دنیای ناوبری ماهواره‌ای تغییرات زیادی کرده است این تغییرات در اولین آرایش آسمانی ماهواره‌ها (GPS) و همچنین در ۵ آرایش جدید جهانی یا محلی که شامل QZSS,IRNSS,BeiDou Galile می‌شود؛ ایجاد و به سیستم‌های قابل اعتمادی جهت اهداف تعیین موقعیت و ناوبری و زمان تبدیل شده است. این سیستم‌های ناوبری مستقل به عنوان مکملی برای SBAS هستند تا دسترسی، دقت و اعتماد را در کاربردهای بحرانی افزایش دهند.

توانایی و کاربرد این سیستم‌های ناوبری جهانی به اثبات رسیده و علیرغم مسائل سیاسی و استقلال این سیستم در بحث تعیین موقعیت و زمان ترکیب چندگانه آرایش آسمانی، این سامانه‌ها مزایای زیادی را نسبت به GPS دارند که نتایج آن را می‌توان در بحث چندمسیری و تداخل امواج ملاحظه کرد. همچنین با استفاده از افزایش تعداد ماهواره‌ها، دریافت سیگنال‌های متفاوت، دقت بهتری در تعیین مدل‌سازی شرایط جوی (یونسفر- ترپسفر – Occultation ایجاد می‌شود و همچنین روش‌های جدیدی را برای حل ابهام فاز در معادلات مشاهدات فاز حامل و روش‌های نسبی و PPP ارائه می‌دهد.

 سیستم‌های ماهواره‌ای ناوبری جهانی (GNSS) که برای اهداف نظامی و موقعیت‌یابی غیر نظامی طراحی شده‌اند شیوه نوین و منتخبی برای مطالعه محدوده وسیعی از پدیده ژئوفیزیک هستند. اندازه‌گیری‌های GNSS هم اکنون برای تعیین حرکت صفحات تکتونیکی زمین مطالعه تغییر شکل در اطراف گسل‌ها (اندازه‌گیری حرکات قبل و در حال زلزله و بین دو زلزله) و آتشفشان‌ها و اندازه‌گیری حرکات پوسته ناشی از رجعت ایزوستای پس از ذوب شدن یخ‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. به عنوان مثال GPS درترکیب با تایدگیج برای کنترل تغییرات سطح دریا استفاده می‌شود؛ از آنجا که تاخیر سیگنال‌های GPS همانطور که از اتمسفر زمین می‌گذرند قابل اندازه‌گیری هستند؛ اندازه‌گیری‌های GPS حتی در مطالعات اتمسفر نیز قابل استفاده است.

دلایل متعددی باعث رشد فزاینده GPS در کارهای تحقیقاتی شده است. از جمله اینکه GPS موقعیت‌های نسبی سه بعدی با دقت چند میلیمتر تا تقریبا ۱ سانتی‌متر روی طول بازهای از صد متر تا هزاران کیلومتری را ایجاد می‌کند. ذات سه بعدی اندازه گیری‌های GPS به ما این اجازه را می‌دهد که جابجایی‌های ارتفاعی را به همراه جابجایی افقی دریک زمان و مکان مشخص کنیم. قبلا اندازه‌گیری‌های افقی عمدتا" از طریق مثلث‌بندی و اندازه‌گیرهای ارتفاع با ترازیابی دقیق انجام می‌شد.

معاون فنی سازمان نقشه برداری: کشور به ۵۰۰ هزار کیلومتر ترازیابی نیاز دارد

مکان نیوز - ایرنا- معاون فنی سازمان نقشه برداری کشور اظهار داشت: کشور ما به ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار کیلومتر اندازه‌گیری ارتفاعی نیاز دارد؛ اما با توجه به روند کنونی ترازیابی و ثقل سنجی کشور سالانه ۴ هزار کیلومتر ترازیابی می‌شود که حدود ۱۰۰ سال نیاز است تا به پایان برسد.

پیمان بکتاش روز سه شنبه در نشست تخصصی روش‌های نوین تعیین موقعیت نجومی و کاربردهای آن (ایجاد سامانه ملی دوربین رقومی) اظهار داشت: بیش از یک قرن است که در دنیا دو سامانه ترازیابی دقیق «داده‌های ثقل زمین و نقاط ارتفاعی» به طور جدی دنبال می‌شود و داده‌های مختلف را ارائه می‌کنند.

وی در سازمان نقشه‌برداری تصریح کرد: مهمترین پروژه‌های مهندسی وابسته به داده‌ها است. در این کشور پهناور داده‌های ثقل و نقشه‌برداری کافی نیست و  نیاز به دو داده ثقل و ارتفاع داریم. به عنوان مثال حدود ۱۰۰ هزار کیلومتر شبکه ترازیابی دقیق در کشور ایجاد کرده‌ایم در حالی که در کشور فرانسه با مساحت یک سوم ایران شبکه تراز یابی دقیق بیش از ۳۰۰ کیلومتر به وجود آمده است.

بکتاش ادامه داد: ۳۰هزار نقطه داده ثقلی در ایران و ۱۵ هزار نقطه ثقل سنجی در فرانسه ایجاد شده که در این کشور غنای داده‌های ارتفاعی و ثقل سنجی باعث شده است دقت سطح مبنایی دقیقی ایجاد شود. همچنین در کشور فرانسه از سامانه سریع ژئویید و جی پی اس برای تراز یابی استفاده و سرعت را ۲۵ برابر افزایش داده‌اند.

به گفته وی، همچنین در خصوص ترازیابی مشکلات دیگری نیز به خصوص در مناطق کوهستانی وجود دارد. سایر کشورها به تکنولوژی نوین متصل شده و تمرکز ترازیابی را به ژئودینامیک و پیش آهنگی زلزله معطوف کرده‌اند، در کشور ما نیز سالانه ۵ هزار کیلومتر گسل‌های ایران را ترازیابی می‌کنیم.

معاون فنی سازمان نقشه‌برداری عنوان کرد: نیاز است دنبال روشی برویم که هزینه و زمان ما را کاهش دهد. سازمان نقشه برداری به دنبال روشی مناسب بود و سامانه دوربین زنیت رقومی در کشور ما برای اولین بار به طور جدی اجرایی می‌شود. زنیت به دوربین رو به آسمان اشاره دارد که از اجرام آسمانی تصویربرداری می‌کند و روش ترازیابی دقیق نجوم ژئودتیک است که توسط آن اجرام آسمانی به ثقل سنجی و ترازیابی دقیق کمک می‌کنند.

پنج سامانه ملی دوربین رقومی ایجاد می‌شود

مکان نیوز - ایرنا- رئیس سازمان نقشه‌برداری کشور اعلام کرد: ۵ سامانه ملی دوربین رقومی با همکاری سازمان نقشه‌برداری و معاونت علمی ریاست جمهوری در کشور ایجاد می‌شود.

مسعود شفیعی روز سه‌شنبه در نشست تخصصی روش‌های نوین تعیین موقعیت نجومی و کاربردهای آن (ایجاد سامانه ملی دوربین رقومی) اظهار داشت: حدود دو دهه است که دوربین زنیت مورد استفاده قرار می‌گیرد و طی این دو دهه ما نتوانسته‌ایم از این سامانه استفاده کنیم.

وی افزود: کشور در حوزه فعالیت‌های مبنایی با موضوعات فراوانی روبه‌رو است که با توجه به شرایط اقلیمی و مساحت کشور این موضوع اهمیت خاصی دارد همچنین ما از پیش از انقلاب داده‌ها را تهیه به‌روزرسانی و نگهداری کردیم اما در حوزه داده‌های ارتفاعی دارای ضعف و در مدیریت بحران نیز دچار مشکل هستیم.

شفیعی تصریح کرد: در حوزه ترازیابی نیاز به اقدامات مکمل داریم که ژئودزی ملی دقیق و به روز تهیه کنیم، باید با استفاده از ظرفیت‌های داخلی سامانه را به کار بگیریم اما تفاوت آن این است که شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی را در حوزه تجهیزات نقشه‌برداری تقویت شوند.

رییس سازمان نقشه‌برداری اضافه کرد: ایده‌ها و میزان اثربخشی در داده‌های مبنایی متفاوت است بنابراین باید این دیدگاه‌ها را با درک بهتری از موضوع و پیاده‌سازی آن در کوتاه‌ترین زمان ممکن عملیاتی کرده و از این سامانه استفاده کنیم.

به گفته شفیعی معاونت زمین و ژئودزی سازمان نقشه‌برداری با همکاری دانشگاه‌های خارجی اطلاعات لازم را تهیه کرده‌اند و روند انجام فعالیت‌های مبنایی هیچگاه متوقف نشده است اما با روش‌های فعلی در حوزه داده‌های مبنایی با آنچه موردنیاز کشور است، فاصله داریم که آن هم به دلیل ویژگی‌های سرزمینی ما است.

نشست تخصصی «روش‌های نوین تعیین موقعیت نجومی و کاربردهای آن» امروز، هشتم بهمن ماه با محوریت بررسی ایجاد سامانه ملی دوربین زنیت رقومی به میزبانی سازمان نقشه‌برداری کشور برگزار شد.

«تعیین سطح مبنای ارتفاعی کشور (ژئوئید محلی دقیق) به روش نجوم- ژئودتیک»، «اهمیت راه‌اندازی سامانه ملی دوربین زنیت رقومی در ایران؛ مزایا و محدودیت‌های آن»، «تجربیات جهانی در خصوص استفاده از سامانه زنیت رقومی و امکان‌سنجی سامانه ملی دوربین زنیت رقومی برای تولید داده‌های مکانی در ایران» از مهم‌ترین موضوعات این نشست تخصصی بود.

در این نشست همچنین درباره تعیین سطح مبنای ارتفاعی کشور (ژئوئید محلی دقیق) به روش نجوم- ژئودتیک و نقش سازمان نقشه‌برداری کشور در تعیین چارچوب‌های مرجع مختصاتی کشور؛ گزارشی ارائه شد.

استادان نقشه‌برداری و اعضای هیأت علمی دانشگاه‌های تهران و امیرکبیر نیز درباره اهمیت سامانه دوربین زنیت رقومی، مزایا و محدودیت‌های آن سخنرانی کردند.
برخی کارشناسان سازمان نقشه‌برداری کشور، در همکاری با متخصصان ملی و بین‌المللی، پیشنهاد طرح ایجاد سامانه ملی دوربین رقومی «زنیت» را ارائه کرده‌اند. این سامانه یک سیستم سخت‌افزاری است که ارتفاع ژئوئید و ارتومتریک دقیق نقاط مورد نظر را تعیین می‌کند که نیاز حیاتی پروژه‌های زیربنایی ارتفاعی در سطح ملّی است.

با ایجاد سامانه دوربین رقومی صورت می گیرد؛ تحول بزرگ در روند گردآوری داده‌های ارتفاعی!

مکان نیوز -ایرنا- کارشناسان سازمان نقشه‌برداری کشور، در همکاری با متخصصان ملی و بین‌المللی، پیشنهاد طرح ایجاد سامانه ملی دوربین رقومی «زنیت» را که منجر به تحولی بزرگ در روند گردآوری داده‌های ارتفاعی در کشور می‌شود، ارائه کردند.

به گزارش سازمان نقشه برداری کشور، با توجه به تحقیقات صورت گرفته در این سازمان، ایجاد سامانه ملی دوربین رقومی زنیت به ‌عنوان یک طرح نقشه‌برداری در ابعاد ملی می‌تواند تحولی شگرف در زمینه گردآوری داده‌های دقیق و زیربنایی ارتفاعی در سطح ملی با انجام همزمان عملیات ثقل‌سنجی و ترازیابی دقیق، فراهم کند.

به گفته یعقوب حاتم کارشناس ژئودزی فیزیک سازمان نقشه‌برداری کشور، مهمترین محصول این سامانه، تعیین اختلاف ارتفاع‌های ژئوئید و ارتومتریک است و با استفاده از یک ایستگاه جزر و مدی، ارتفاع‌های ژئوئید و ارتومتریک را به دست می‌دهد که در کارهای زیربنایی ارتفاعی در سطح ملی، حیاتی و ضروری است، اندازه‌گیری و تعیین تغییرات شتاب‌ ثقل و ارتفاع در شمال تهران و مناطق دیگر به عنوان پیش نشانگر زلزله و تعیین میزان مخاطرات و استعداد آتشفشانی دماوند، در مبحث ژئودینامیک، بخشی از کاربردهای این سامانه هستند.

این سامانه که به ابتکار متخصصان سازمان نقشه‌برداری کشور، در همکاری با متخصصان ملی و بین المللی، مورد مطالعه قرار گرفته و مسیر ساخت آن در کشور هموار شده؛ یک سیستم سخت افزاری است که دارای بخش‌های اصلی از جمله یک لنز خاص با درشت نمایی بالا برای رصد ستارگان بیشتر به صورت قائم در بالای سر (زنیت)، سه پایه اتوماتیک، سیستم تراز بسیار دقیق برای تنظیم قائم لنز، دوربین رقومی خاص برای تصویر برداری از آسمان پر ستاره شب از میان لنز قائم، گیرنده GPS دو فرکانسه برای زمان‌سنجی دقیق لحظه تصویربرداری از طریق ساعت اتمی و برای تعیین موقعیت ژئودتیک، پنج موتور خودکار تحت فرمان کامپیوتر برای انجام تنظیم تمام اتوماتیک سامانه، یک کامپیوتر برای ذخیره تصاویر ستارگان و انجام پردازش‌ تصاویر و داده‌های دیگر با استفاده از کاتالوگ سالانه موقعیت ستارگان است که در نهایت منجر به دو نوع تعیین موقعیت نجومی و ژئودتیک می‌شود و در نهایت با استفاده از این اطلاعات، ارتفاع ژئوئید و ارتومتریک دقیق نقاط تعیین می شود که نیاز حیاتی تمامی پروژه‌های زیربنایی ارتفاعی در سطح ملی است.

نکته حایز اهمیت در این رابطه، بهبود ۲۵ برابری این روش، در مقایسه با روش‌های موجود است؛ به طوری که از این سامانه در سطح بین‌المللی، به عنوان یک رنسانس یا تولد دوباره در نقشه برداری، یاد شده است.

ایجاد یک سامانه دوربین رقومی زینت، برای تولید مولفه‌های زاویه انحراف قائم، به همراه بازگرداندن "سامانه ترازیابی دقیق ماشینی" ایجاد شده در سازمان نقشه‌برداری کشور به خط تولید و انجام ترازیابی دقیق بر روی ایستگاه‌های چند منظوره ژئودزی احداث شده، می‌تواند تحولی شگرف را در تمامی کارهای زیربنایی و بنیادی ارتفاعی در سطح ملی ایجاد کند و در تهیه و غنای داده‌های پایه مورد اشاره فوق در سطح ملی، بسیار سودمند باشد.

پرونده فرونشست استان البرز به جریان افتاد

مکان نیوز - ایرنا- گزارش‎های مستمر سازمان نقشه‌برداری کشور درباره نرخ فرونشست در دشت‎های کشور و ارائه اطلس‎های آن، سبب شد سازمان مدیریت و برنامه‎ریزی استان البرز برای چاره اندیشی در خصوص این پدیده، این پرونده را به جریان بیندازد.

عبدالرضا سعادت مدیرکل ژئودزی و نقشه‎برداری زمینی این سازمان گزارش مبسوطی از فعالیت­‌های سازمان نقشه برداری کشور در زمینه شبکه‎های مبانی و تعیین چارچوب‌های مرجع که می‌تواند برای تغییرات پوسته زمین مورد استفاده قرار گیرد؛ ارائه داد.

سعادت با اشاره به اینکه تعیین نرخ فرونشست و پایش تغییرات پوسته زمین برعهده سازمان نقشه برداری کشور است؛ ادامه داد: بر این اساس این سازمان اقدام به تهیه اطلس فرونشست می‎کند و تهیه نقشه مخاطرات فرونشست بر عهده سازمان زمین شناسی است. لذا باید از پتانسیل این دو سازمان در موضوع فرونشست به صورت بهینه استفاده شود.

مدیرکل ژئودزی و نقشه‎برداری زمینی سازمان نقشه‎برداری کشور در بخش دیگری از این نشست یادآورشد که پیش از این، استانداری البرز با واگذاری مکانی برای نصب ایستگاه دائم این سازمان موافقت کرده بود. در این نشست نیز مقرر شد که ادارات دولتی و فرمانداری‌ها این موضوع را بررسی و مکان مناسب را برای این امر تعیین کنند. همچنین مقرر شد از اطلاعات جمع آوری شده در گذشته، یک بانک اطلاعاتی ایجاد شود.

گفتنی است نماینده سازمان زمین شناسی نیز از فعالیت‎های انجام شده توسط سازمان نقشه‎برداری کشور از انجام مطالعات هیدرولوژی و زمین شناسی در استان البرز خبر داد و گفت: نقشه مخاطرات این استان در حال تهیه است.

لازم به ذکر است در این نشست جمعی از مقامات استانی به نمایندگی از سازمان‎های آب منطقه‌ای، زمین شناسی، راه و ترابری، راه داری، اداره گاز، محیط زیست و استانداری نیز حضور یافته بودند.

فرونشست ۲۲ سانتیمتری دشت مشهد

مکان نیوز - ایرنا- مطالعات اداره کل ژئودزی و نقشه‌برداری زمینی سازمان نقشه برداری کشور حاکی از آن است که دشت مشهد از توابع استان خراسان رضوی نیز دچار فرونشست شده است.

بنا به تعریف یونسکو، فرونشست عبارت است از فروریزش و یا نشست سطح زمین که به علت‌های متفاوتی در مقیاس بزرگ روی می‌دهد. به طور معمول این اصطلاح به حرکت قائم رو به پایین سطح زمین که می‌تواند با بردار اندک افقی همراه باشد، گفته می‌شود.

این تعریف پدیده‌هایی همچون زمین لغزش‌ها را به دلیل اینکه حرکت آن‌ها دارای بردار افقی قابل توجهی است و همچنین نشست در خاک‌های دستی که دارای مکانیزم متفاوتی می‌باشد، شامل نمی‌شود.

محدوده تحت تاثیر فرونشست دشت مشهد، حدود هزار و ۲۰۰ کیلومتر مربع و دارای بیشترین نرخ فرونشست تا ۲۲ سانتی متر در سال است که شامل ۱۸۶ روستا و مرکز جمعیتی از جمله روستاهای با بیشترین جمعیت به ترتیب شامل روستاهای گرجی سفلی، دهرود، کشف، دوست آباد و ... است.

جمعیت مناطق متاثر از فرونشست حدود ۲۱۷ هزار نفر می‌باشد. در این محدوده راه آهن مشهد-سمنان به طول حدود ۱۴ کیلومتر و خطوط انتقال نیرو به طول حدود ۲۸۹ کیلومتر قرار دارد.

 نقشه فوق حاصل پردازش ۵۵ تصویر ماهواره سنتینل از سپتامبر۲۰۱۴  تا دسامبر ۲۰۱۷ به روش تداخل سنجی است.

رصد دایم تحرکات تغییرات کوه های آتشفشانی/دماوند نشانه های فوران ندارد

مشاور رئیس سازمان نقشه برداری ‎با اشاره به رصد دائمی تغییرات آتشفشان دماوند، تفتان، بزمان، سهند و سبلان گفت: هیچ یک از این موارد هم اکنون در وضع خطرناکی به سر نمی‎برد.

به گزارش گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان ، فرخ توکلی مشاور رئیس سازمان نقشه برداری  در خصوص وضع آتشفشان دماوند ، به ماجرای آتشفشان ایسلند اشاره کرد و با تاکید بر اینکه باید از چنین تجربه‎ای در ایران نیز استفاده کنیم، ادامه داد: اگر چه رفتار هر آتشفشانی با آتشفشان دیگر فرق می کند اما لازم است در حالت کل از تجربیات آنها در آتشفشانهای کشور استفاده کنیم.

وی گفت: برای رصد آتشفشانهای ایران لازم است بر رو و اطراف آنها ایستگاهایی دائمی تعیین موقعیت ماهواره ایی ، ثقل سنج ، تیلتمتر و زلزله نگار نصب و با ثبت اطلاعات بصورت روزانه داده ها را تجزیه و تحلیل کنیم علاوه بر تجهیزات فوق الذکر برای رصد آتشفشان، تکنیک تداخل سنجی تصاویر راداری (INSAR) می‎تواند تغییرات آتشفشان را در بازه های زمانی مختلف نشان دهد که آیا در حال متورم شدن است یا برعکس در حال مچاله شدن؟

معاون فنی سابق سازمان نقشه برداری کشور با بیان اینکه در دماوند شاهد شروع یک فعالیت آتشفشانی نیستیم زیرا که زلزله نگارها هیچ زلزله ای را ثبت نکرده اند و اندازه گیریهای GPS و ثقلی که سازمان نقشه برداری بر روی دماوند اندازه گیری می کند تغییرات بحرانی را نشان نمی دهد.

وی افزود: از طرفی درجه حرارت آبهای گرم منطقه تغییر چشمگیری را نشان نمی دهد. هوای بسیار گرم امسال تابستان، بخشی از یخچالهای دماوند را آب کرد. این یخچال‌ها تا پیش از این نقش سد را در قله دماوند بازی می‎کردند و مانع از سرازیر شدن آب می‎شدند اما با آب شدن آنها، آب زیاد و سیل مانندی به پایین سرازیر شد.

توکلی با تاکید بر ضرورت ثقل سنجی دائم در محدوده دماوند، پیشنهاد ایجاد رصدخانه دائمی در این منطقه را که اخیرا از سوی سازمان نقشه برداری کشور عنوان شده را حیاتی توصیف کرد و افزود: باید دست کم سه ایستگاه دائمی GPS در اطراف دماوند داشته باشیم و با تصاویر راداری و تکنیکINSAR به صورت مداوم تغییرات این محدوده را رصد کنیم.

وی افزود: ایستگاههای دائمی GPS اطراف قله بالاآمدگی را نشان می دهد که با این ایستگاهها می توان کوه زایی در منطقه و افزایش ارتفاع دماوند را حدود 3 میلیمتر در سال برآورد کرد.

مشاور رئیس سازمان نقشه برداری ‎کشور ‎گفت: علاوه بر رصد دائم آتشفشان دماوند باید رفتار دیگر کوههای آتشفشانی کشور اعم از تفتان، بزمان، سهند و سبلان را نیز به طرق فوق الذکر رصد کنیم.

جمع‌شدگی ۲۲ میلی‌متری ایران به دلیل فشار دو صفحه/ثبت تحولات در پوسته "دماوند"

رئیس اداره ژئودزی و ژئودینامیک سازمان نقشه‌برداری با تاکید بر اینکه ایران سالانه ۲۲ میلی‌متر جمع می‌شود، گفت: بر اساس داده‌های ما تغییرات حرکتی در دماوند داریم؛ ولی میزان آن را نمی‌دانیم.

به گزارش ایسنا حمید رضا نانکلی امروز در نشست ویژه ریسک آتشفشان دماوند با ارائه گزارشی از وضعیت ریخت‌شناسی و تکتونیک دماوند، گفت: ایران از لحاظ تکتونیکی بین دو صفحه عربی و اوراسیا قرار دارد و صفحه عربی فشار زیادی به ایران وارد می‌کند.

وی ادامه داد: کشور ما شاهد پدیده‌های مختلف تکتونیکی و غیرتکتونیکی است که بخشی از آن به دلیل همین فشار روی می‌دهد.

نانکلی با اشاره به وضعیت پایش پوسته زمین در منطقه دماوند، ظهار کرد: ما ۱۳۰ ایستگاه جی‌.پی‌.اس از سال ۸۳ در منطقه فعال کرده‌ایم که وضعیت پوسته را رصد می‌کنند.

عضو کارگروه ملی مخاطرات زلزله، لغزش لایه‌های زمین، ابنیه، ساختمان و شهرسازی با اشاره به داده‌های دستگاه‌های جی‌.پی‌.اس در دماوند، اظهار کرد: این مشاهدات پایش شده و یافته‌ها نشان‌دهنده تغییرات شکلی روی پوسته منطقه دماوند هستند، در مناطقی که شبکه جی‌.پی‌.اس تراکم بهتری دارد مانند شمال غرب دماوند یا منطقه البرز با دقت بهتری می‌توان داده‌ها را تحلیل کرد.

به گفته وی محاسبات جدید نشان می‌دهد پوسته زمین در ایران به دلیل فشار صفحه عربی هر سال ۲۲ میلی متر جمع می‌شود و در منطقه البرز بخشی از نرخ لغزش گسل‌ها و کوتاه‌شدگی پوسته به همین دلیل است.

 نانکلی از اندازه‌گیری‌های دقیق در دماوند خبر داد و گفت: بر اساس این اندازه‌گیری‌ها ارتفاع قله ۵ هزار و ۶۱۰ کیلومتر و دهانه قله ۱۵۰ در ۱۵۰ به عمق ۲۷ متر است.

وی ادامه داد: همچنین نصب یک شبکه موقت را طراحی کردیم که فقط برای قله دماوند باشد و داده‌های آن را در سال‌های ۹۱، ۹۲، ۹۴ و ۹۶ تحلیل کرده‌ایم.

این کارشناس زمین‌شناسی گفت: یافته‌های مطالعات نشان داد تغییرات حرکتی در دماوند داریم، ولی میزان دقیق آن را نمی‌دانیم.

وی همچنین با اشاره به برآیند کلی بر اساس مطالعات اولیه نیز گفت: یک ایستگاه در منطقه پلور داریم که داده‌های آن از سال‌های ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۶ نشان می‌دهد دماوند به سمت شمال شرق در حال حرکت است و در ارتفاع هم ۳ میلی‌متر بالاآمدگی داشته است.

نانکلی با اشاره به انجام یک تحقیق دانشجویی بر اساس تکنیک تداخل‌سنجی راداری نیز گفت: بر اساس این مطالعه منطقه دماوند حدود ۵ میلی‌متر در قسمت شرقی و حدود ۳ تا ۴ میلی‌متر نشست داشته است.

وی در پایان نتیجه گیری کرد: از جهت تغییرات پوسته‌ای می‌توان گفت تغییرات معنی‌دار و غیرطبیعی در خود قله مشاهده نکرده‌ایم، ولی باید مستمر پایش شود و ایستگاه‌های لرزه‌نگار، شتاب‌نگار و جی‌.پی‌.اس در دماوند نصب شود تا از تحلیل داده‌های دقیق و چندحوزه‌ای بتوانیم وضعیت تغییرات پوسته‌ای در دماوند را بررسی کنیم.

بررسی تغییرات پوسته زمین و سطح دریا در سیستم مختصصات نقشه برداری

دومین همایش بررسی تغییرات پوسته زمین و سطح دریا در سیستم مختصات نقشه برداری در رشت برگزار شد. 

به گزارش اخبار استانهای خبرگزاری صدا و سیما ، معاون فنی سازمان نقشه برداری کشور در این همایش گفت : یکی از مشکلاتی که در حال حاضر در کشور با آن مواجه هستیم موضوع فرونشست زمین است.

آقای توکل با اشاره به اینکه ایران بر روی گسل زلزله قرار دارد افزود : برای تامین امنیت بیشتر در خصوص زلزله نیاز به تکنولوژی جدید در زمینه مهندسی نقشه برداری است تا با سیستم های نوین ماهواره ای مکان های زلزله خیز شناسایی و ساخت و سازها ایمن تر ساخته و کنترل شود.

یکی از استادان دانشگاه سوئد نیز در این همایش گفت : سیستم های مختصات نقشه برداری مبنای اصلی درعمران است . 

پرفسور حسین نهاوندچی افزود : با پیشرفت علم و ایجاد مدل ها و روش های نقشه برداری جدید در دنیا و همچنین جابجایی پوسته زمین ، ساخت و سازها باید اصولی انجام شود.

 رییس کمسیون تخصصی نقشه برداری سازمان نظام مهندسی استان گیلان نیز در این همایش گفت : استان گیلان یکی از قطب های نقشه برداری در کشور است.

هادی کشاف هدف از برگزاری این همایش یک روزه را بررسی فرونشست زمین ، سطح آب دریای خزر و سیستم مختصات جهانی نقشه برداری اعلام کرد.