جمع‌شدگی ۲۲ میلی‌متری ایران به دلیل فشار دو صفحه/ثبت تحولات در پوسته "دماوند"

رئیس اداره ژئودزی و ژئودینامیک سازمان نقشه‌برداری با تاکید بر اینکه ایران سالانه ۲۲ میلی‌متر جمع می‌شود، گفت: بر اساس داده‌های ما تغییرات حرکتی در دماوند داریم؛ ولی میزان آن را نمی‌دانیم.

به گزارش ایسنا حمید رضا نانکلی امروز در نشست ویژه ریسک آتشفشان دماوند با ارائه گزارشی از وضعیت ریخت‌شناسی و تکتونیک دماوند، گفت: ایران از لحاظ تکتونیکی بین دو صفحه عربی و اوراسیا قرار دارد و صفحه عربی فشار زیادی به ایران وارد می‌کند.

وی ادامه داد: کشور ما شاهد پدیده‌های مختلف تکتونیکی و غیرتکتونیکی است که بخشی از آن به دلیل همین فشار روی می‌دهد.

نانکلی با اشاره به وضعیت پایش پوسته زمین در منطقه دماوند، ظهار کرد: ما ۱۳۰ ایستگاه جی‌.پی‌.اس از سال ۸۳ در منطقه فعال کرده‌ایم که وضعیت پوسته را رصد می‌کنند.

عضو کارگروه ملی مخاطرات زلزله، لغزش لایه‌های زمین، ابنیه، ساختمان و شهرسازی با اشاره به داده‌های دستگاه‌های جی‌.پی‌.اس در دماوند، اظهار کرد: این مشاهدات پایش شده و یافته‌ها نشان‌دهنده تغییرات شکلی روی پوسته منطقه دماوند هستند، در مناطقی که شبکه جی‌.پی‌.اس تراکم بهتری دارد مانند شمال غرب دماوند یا منطقه البرز با دقت بهتری می‌توان داده‌ها را تحلیل کرد.

به گفته وی محاسبات جدید نشان می‌دهد پوسته زمین در ایران به دلیل فشار صفحه عربی هر سال ۲۲ میلی متر جمع می‌شود و در منطقه البرز بخشی از نرخ لغزش گسل‌ها و کوتاه‌شدگی پوسته به همین دلیل است.

 نانکلی از اندازه‌گیری‌های دقیق در دماوند خبر داد و گفت: بر اساس این اندازه‌گیری‌ها ارتفاع قله ۵ هزار و ۶۱۰ کیلومتر و دهانه قله ۱۵۰ در ۱۵۰ به عمق ۲۷ متر است.

وی ادامه داد: همچنین نصب یک شبکه موقت را طراحی کردیم که فقط برای قله دماوند باشد و داده‌های آن را در سال‌های ۹۱، ۹۲، ۹۴ و ۹۶ تحلیل کرده‌ایم.

این کارشناس زمین‌شناسی گفت: یافته‌های مطالعات نشان داد تغییرات حرکتی در دماوند داریم، ولی میزان دقیق آن را نمی‌دانیم.

وی همچنین با اشاره به برآیند کلی بر اساس مطالعات اولیه نیز گفت: یک ایستگاه در منطقه پلور داریم که داده‌های آن از سال‌های ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۶ نشان می‌دهد دماوند به سمت شمال شرق در حال حرکت است و در ارتفاع هم ۳ میلی‌متر بالاآمدگی داشته است.

نانکلی با اشاره به انجام یک تحقیق دانشجویی بر اساس تکنیک تداخل‌سنجی راداری نیز گفت: بر اساس این مطالعه منطقه دماوند حدود ۵ میلی‌متر در قسمت شرقی و حدود ۳ تا ۴ میلی‌متر نشست داشته است.

وی در پایان نتیجه گیری کرد: از جهت تغییرات پوسته‌ای می‌توان گفت تغییرات معنی‌دار و غیرطبیعی در خود قله مشاهده نکرده‌ایم، ولی باید مستمر پایش شود و ایستگاه‌های لرزه‌نگار، شتاب‌نگار و جی‌.پی‌.اس در دماوند نصب شود تا از تحلیل داده‌های دقیق و چندحوزه‌ای بتوانیم وضعیت تغییرات پوسته‌ای در دماوند را بررسی کنیم.