طعنه گردشگران فرانسوی، کلید ابداع نقشه شهری پایتخت !

به گزارش ایرنا در بخشی از پایگاه اطلاع رسانی عباس سحاب پدر علم نقشه نگاری نوین ایران آمده است که او سال آخر دبیرستان بود و در یکی از روزهای تابستان از خیابان جمهوری کنونی می گذشت که چند توریست خارجی (فرانسوی) نظرش را جلب کردند؛ نزدیک تر رفت و دید که کلافه هستند و کسی هم نمی تواند با آنها صحبت کند و مدام غرولند می کنند.
عباس که سال ها پیش فرانسوی را نزد پدر آموخته بود علت کلافگی را از گردشگران پرسید که یکی از آنها گفت: نقشه شهری تهران را می خواهیم و عباس پاسخ داد که تهران نقشه شهری ندارد.
همین رویداد جرقه ای در سحاب ایجاد کرد که سال ها منشا خدمات بزرگ وی به تهران و کشور شد؛ 14 مهر روز تهران نام دارد و به همین مناسبت بد نیست از بنیانگذار دانش نقشه‌نگاری به شیوهٔ نوین در ایران نیز به استناد اطلاعات مندرج در پایگاه اطلاع رسانی او یادی شود.
بخشی از زندگی نامه سحاب در کتاب «گذری در کوی نیک نامان» نیز توسط انتشاراتی شمس الشموس منتشر شده و قابل دسترس است.
14 مهر 1286 خورشیدی متمم قانون اساسی مشروطیت به تصویب مجلس شورای ملی رسید که در اصل 4 آن تهران به عنوان پایتخت ایران رسمیت قانونی پیدا کرد و بر این اساس، شورای اسلامی شهر تهران نیز این روز را به عنوان «روز تهران» نامگذاری کرد.

**معرفی سحاب
اوایل دی سال 1300 هجری قمری در روستای فم از توابع شهرستان تفرش پسری چشم به جهان گشود که بعدها با پشتکار فراوان به پدر علم نقشه نگاری نوین ایران تبدیل شد.
عباس تنها پسر ابوالقاسم سحاب از دانشمندان عصر خود بود که شمار تألیفاتش به بیش از 70 جلد می‌رسد؛ هنگام تولد عباس، پدرش رئیس معارف ولایت ثلاث (ملایر، نهاوند، تویسرکان) و مقیم نهاوند بود و در شرایط دشوار زمستان خود را از نهاوند به روستای فم رساند تا فرزند پسری را که پس از 9 دختر نصیب او شده بود و آرزو داشت از وی شخصیت بزرگی بسازد، از نزدیک ببیند.
وی چهار سال بیشتر نداشت که با تشویق پدر برای فراگیری علم و دانش به مکتب رفت، سه سال نزد ملاحسین شاهمیری شاگردی کرد، در هفت سالگی وارد مدرسه کمالیه شد و بعد از آن به مدرسه های ابن سینا و علمیه رفت.
به دنبال مواجهه عباس با گردشگران فرانسوی، عباس تمامی دارایی اش را برآورد کرد که در آن زمان 27 ریال بود و با آن تهیه و تدوین اولین نقشه گردشگری شهر تهران به زبان فرانسه را کلید زد.
از عباس سحاب صدها اطلس و نقشه جغرافیایی از شهرها و استان‌های ایران، کشورهای خاورمیانه، خلیج فارس و دودمان‌های تاریخی ایران باقی مانده است.
او با ابداع سبکی نوین در طراحی و ترسیم نقشه‌های جغرافیایی به عنوان یکی از نقشه‌نگاران صاحب سبک در دنیا مطرح شد.

****
سحاب از کودکی عاشق هنر بود، خوب نقاشی می‌کرد و تابلوهای ارزشمند بسیاری از او به یادگار مانده ‌است؛ از دیگر آثار ارزشمند او تألیف و تدوین اطلس 14 قرن هنر اسلامی به دو زبان فارسی و انگلیسی در ۲۰ مجلد است؛ تالیف این مجموعه با حمایت یونسکو در زمان حیاتش در بیش از 30 سال ادامه داشت و برای گردآوری منابع و تکمیل آن به ۳۲ کشور جهان سفر کرد اما به انجام نرسید که تنها جلد دوم آن با عنوان «هنر خوشنویسی، از آغاز تا امروز» به دو زبان فارسی و انگلیسی در سال ۱۳۸۱ خورشیدی چاپ و منتشر شد.
به دلیل علاقه وافری که به نقشه کشی داشت در سال 1315 به کمک پدرش سنگ بنای نخستین موسسه جغرافیایی و کارتوگرافی را در زیرزمین محل سکونتش گذاشت و برای تهیه نقشه های مختلف ایران به بیش از 30 هزار شهر و روستا سفر کرد و در نهایت در سال 1334 با همکاری موسسه کلمبوس آلمان نخستین کره جغرافیایی را به خط و زبان فارسی تولید کرد.
مطالعه، پژوهش و گردآوری اسناد تاریخی و جغرافیایی خلیج فارس برای مقابله با سازندگان اسامی جعلی و اثبات حقانیت ایرانیان و اصالت نام این آبراه همیشه ایرانی از سال های دهه 40 خورشیدی تا پایان حیات از دغدغه‌های بزرگ استاد سحاب بود.
وی با تشکیل نخستین نمایشگاه اسناد تاریخی و جغرافیایی خلیج فارس در سال 1345، تدوین و انتشار چند مجلد اطلس به زبان های فارسی، عربی، انگلیسی و شرکت در مجامع علمی داخل و خارج کشور و تشکیل نمایشگاهها در این زمینه اهتمام کرد.
عباس سحاب سرانجام در 14 فروردین 1379 در تهران درگذشت و در قطعه هنرمندان و دانشمندان بهشت ‌زهرا(س) به خاک سپرده شد.

جمع آوری و گزارش از امیر پرندآور