دستگاه‌های گرانی‌سنج رفتارسنجی شد

مکان نیوز - به نقل از ایرنا- چند متخصص سازمان نقشه‌برداری کشور با همکاری اساتید و متخصصان دانشگاه استراسبورگ فرانسه، در مقاله‌ای رفتارسنجی دستگاه‌های گرانی‌سنج نسبی سازمان نقشه‌برداری کشور را بر اساس نتایج مشاهدات دوازده ساله بر روی خط کالیبراسیون ملی؛ مورد بررسی قرار دادند.

سازمان نقشه‌برداری کشور به منظور جمع‌آوری داده‌های گرانی مجهز به شش دستگاه گرانی‌سنج نسبی می‌باشد که از سال ۱۳۷۶ تاکنون در شبکه‌های ترازیابی و شبکه‌های درجه صفر (مطلق)، یک، دو و سه گرانی در سراسر کشور مورد استفاده قرار گرفته‌اند. با توجه به استفاده از دستگاه‌های گرانی‌سنج نسبی در گسترش شبکه‌های گرانی ­سنجی کشور، بررسی و کالیبراسیون منظم و دوره‌ای دستگاه‌ها روی خط کالیبراسیون موجود امری کاملاً بدیهی است. کالیبراسیون دستگاه‌های گرانی‌سنج نسبی از این نظر حائز اهمیت است که از خطای سیستماتیک مقیاس در مشاهدات مربوطه جلوگیری می‌کند.
خط کالیبراسیون ملی که در سال ۱۳۸۴ طراحی شد، شامل ایستگاه‌هایی در ارتفاعات توچال تهران است و تا شمال کشور گسترش می‌یابد. در سال ۱۳۹۴ به منظور پوشش حداکثری دامنه گرانی، این خط با ایجاد چند ایستگاه جدید به سمت جنوب کشور تکمیل شد. مقادیر شتاب گرانی مطلق ایستگاه‌های خط کالیبراسیون با استفاده از گرانی‌سنج مطلق FG۵  (متعلق به دانشگاه‌های فرانسه) از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۷ اندازه‌گیری شده است.

متاسفانه بدلیل تحریم‌ها این همکاری‌های بین‌المللی از سال ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۷ به مدت ۱۰ سال بطور کامل متوقف گردید، تا اینکه با از سرگیری همکاری سازمان نقشه‌برداری کشور با دانشگاه استراسبورگ فرانسه امکان اندازه‌گیری مجدد این مشاهدات ارزشمند در سال ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ میسر شد.

 در این مقاله مقادیر ضریب کالیبراسیون شش دستگاه گرانی‌سنج با استفاده از مشاهدات کالیبراسیون از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۷ محاسبه گردید و مشاهدات شبکه‌ گرانی درجه یک بر اساس ضریب بدست آمده تصحیح گردید. بر اساس نتایج به دست آمده از این مقاله؛ خطای بست بیشتر لوپ‌های اندازه‌گیری شده در شبکه درجه یک بعد از اعمال تصحیح کالیبراسیون نسبت به حالت اول بهبود پیدا کرده است.

 تهیه‌کنندگان این مقاله تخصصی مهندس حمیده چراغی رئیس اداره فیزیکال ژئودزی، پروفسور ژاک هیندرر از اساتید دانشگاه‌های استراسبورگ فرانسه، دکتر سیدعبدالرضا سعادت مدیرکل نقشه‌برداری زمینی و ژئودزی، ژان دانیل برنارد از متخصصان دانشگاه استراسبورگ، دکتر یحیی جمور معاون فنی سازمان، دکتر فرخ توکلی مشاور رئیس سازمان، مهندس سیاوش عربی معاون نقشه‌برداری زمینی و ژئودزی، مهندس نسیم عزیزیان‌کهن رئیس گروه سیستم‌ها و بهره‌وری می‌باشند. این تحقیق حاصل همکاری مشترک متخصصان سازمان نقشه‌برداری کشور و دانشگاه استراسبورگ در زمینه کالیبراسیون دستگاه‌های گرانی سنجی کشور بود.
این مقاله با عنوان ذیل در مجله بین المللی pure and applied geophysics به تازگی به  چاپ رسیده است.
 «Stability of the Calibration of Scintrex Relative Gravimeters as Inferred from ۱۲ Years of Measurements on a Large Amplitude Calibration Line in Iran»