برخی نقاط کشور سالانه ۲۲ سانتیمتر فرونشست دارند
تهران- ایرنا- رئیس سازمان نقشه برداری کشور گفت: مطالعه بیش از ۴۰ محدوده (دشت و پهنه) از کشور نشان میدهد که در برخی مناطق سالانه تا ۲۲ سانتیمتر فرونشست داریم که بیشتر آن، مربوط به جنوب غرب تهران است.
«مسعود شفیعی» روز جمعه در گفت وگو با ایرنا عنوان کرد: آخرین اندازهگیریها نشان میدهد که نرخ فرونشست در جنوب غرب تهران نیز ٢٢ سانتی متر در سال است.
فرونشست محدوده وسیعی را در بر میگیرد و به شکل کاسهای است که هرچه به مرکز نزدیک باشد، میزان نشست آن بیشتر است.
رئیس سازمان نقشه برداری افزود: میزان فرونشست در کف بیشتر است و ممکن است که احساس نشود زیرا علائم ظاهری چندانی در دشتها ندارد و با شیب ملایم اتفاق میافتد، اما گاهی با ظاهر شدن شکافهایی در سطح زمین یا تَرَکهایی در دیوار ساختمانها، اثرات تدریجی خود را بروز می دهد.
شفیعی توضیح داد: فرونشست گاهی زیانبارتر از زلزله است و موجب تخریب ساختمانها، شکست خطوط ریلی و خطوط انتقال گاز، آب و نفت و نیز ایجاد فروچاله می شود.
این مقام مسئول در باره استانهایی که بیشتر در معرض خطر هستند نیز گفت: پدیده فرونشست را در استانهای تهران، اصفهان، خراسان رضوی، قم، همدان، مرکزی و شمال غرب کشور داریم.
** تهیه نقشه پهنههای آبی کشور پس از نیم قرن
رئیس سازمان نقشه برداری اظهار داشت: در ایران، از اواخر دهه ۶٠ آبنگاری (هیدروگرافی) شروع شد و در آن دوره هدف تهیه نقشه پوششی بود اما تا سال ١٣٩٥، هیچگاه برای نقشههای تولید شده، تائیدیه مراجع بین المللی اخذ نشده بود.
وی افزود: در سالهای ٢٠١۶ تا ٢٠١٨ با همکاری کمیته ملی هیدروگرافی در مجموع، حدود۴٠ چارت الکترونیکی (ENC) از خلیج فارس منتشر شده که تاکنون یک میلیون و ٣٠٠ هزار دلار درآمد حاصل از فروش داشته است.
شفیعی افزود: پس از نیم قرن، برای نخستین بار بود که ایران موفق به تهیه نقشه دریایی می شد و پیش از آن، نقشه دریای خلیج فارس را وزارت دفاع انگلیس و نقشه دریای خز را کشور روسیه تهیه کرده بودند.
** سواحل مکران مستعد سونامی است
رئیس سازمان نقشه برداری گفت: سونامی به امواج سهمگین آبی به سوی ساحل، گفته میشود که در پی حرکت صفحات پوسته زمین در منطقه ای دورتر از آن در بستر دریا و یا ماورای آن، ایجاد میشود.
وی ادامه داد: وقتی زلزلهای رخ دهد یا پوسته زمین به هر دلیل دیگری مثل آتشفشان حرکت کند، میتواند موجب شکلگیری امواج بسیار بزرگ و سهمگین در مناطق دورتر شود.
به گفته شفیعی، در نواحی مکران سواحلی داریم که به آبهای آزاد متصل هستند و تغییرات پوسته زمین نیز در این مناطق قابل توجه است که میتواند با وقوع یک زلزله، موجب حرکت موجی عظیم به ساحل شود.
وی درباره بروز سونامی در ایران گفت: سواحل مکران مستعد سونامی است اما در حال حاضر درباره امکان رخداد، زمان و محل دقیق آن نمی توانیم اظهارنظر کنیم.
** تهران تنها یک ایستگاه ژئودینامیک دارد
رئیس سازمان نقشه برداری، زلزله را نتیجه حرکت گسلها و تغییرات در پوسته زمین دانست و افزود: مطالعه گسلهای مهم در اطراف تهران نشان میدهد که برخی از آنها میتوانند عامل بروز زلزله باشند بنابراین رصد دقیق رفتار آنها ضروری است.
وی با بیان اینکه در حال حاضر، اعلام زمان و مکان دقیق وقوع زلزله قابل شناسایی نیست، گفت: اکنون ١٣٠ ایستگاه تعیین موقعیت ماهوارهای و ژئودینامیک در کشور داریم در حالیکه این تعداد باید دستکم ۴٠٠ ایستگاه باشد تا بتوانیم در فواصل نزدیک، تغییرات گسلها را اندازه گیری کنیم.
شفیعی افزود: در استان تهران که به لحاظ اجتماعی، سیاسی و جمعیت، اهمیت بسیاری دارد باید ٣٠ ایستگاه ژئودینامیک برای پایش تغییرات پوسته زمین وجود داشته باشداما فقط یک ایستگاه داریم. مذاکراتی با وزارت کشور برای همکاری در این باره صورت گرفته است اما به دلیل بروز مخاطرات مختلف در سال مانند خشکسالی، این موضوع تعویق افتاده است.
وی ابراز امیدواری کرد که در یک سال آینده تعداد ایستگاه به حدی برسد که بتوانیم با پایش دقیق حرکات گسلها، نقش پررنگ تری در اعلام نظر در مورد پیش نشانگرهای زلزله داشته باشیم و از خسارتها و فاجعه های بزرگ جلوگیری کنیم.
** احتمال آتشفشان قله دماوند وجود ندارد
رئیس سازمان نقشه برداری کشور گفت: چند قله مستعد آتشفشان در کشور داریم که باید به صورت ویژه مطالعه شوند اما براساس داده های فعلی خطری درباره آتشفشان دماوند احساس نمی شود.
وی افزود: سیلی که هفته های اخیر در این محدوده داشتیم، بیشتر از از گرمای زمین و آب شدن یخها بود ناشی شده بود و منشا آن آتشفشان نبود.